Bebek ve Çocuklarda Ekran Bağımlılığını Önlemek için 5 Öneri
Bazı çocuklar farklı nedenlerden dolayı küçük yaşta kısa süreli de olsa ekran ile fazla vakit geçirebilir. Böylelikle çocuklar biraz büyüdüklerinde daha fazla izlemek, oynamak için teknolojik cihazların ekranlarına maruz kalmaktadırlar. Bir süre sonra sadece sanal dünya ile ilişki kurmak, yemek yeme, oyun oynama, eğitim gibi bütün aktiviteleri ekrana bağlı olarak gerçekleştirmek bebek ve çocuklarda ekran bağımlılığına neden olmaktadır. Uzun süre ekrana bağlı kalan bebek ve çocuklar ilerleyen zamanlarda ciddi sağlık sorunları ile karşı karşıya kalmaktadır. Ekran bağımlılığının belirtileri arasında bulunan davranış bozukluğu, boyun, sırt, eklem, baş ve göz ağrıları ya da asosyallik gibi davranışlar görüldüğünden bu durumu engellemek için önlemler alınmalıdır.
Bebek ve çocuklarda görülen ekran bağımlılığını önlemek için yapılabilecek önerilerden birkaçı aşağıdaki gibi listelenebilir:
Çocuğunuzu ekranla olabildiğince geç tanıştırın
Çocukların tablet, telefon ya da televizyon gibi teknolojik cihazlarla ilk 3 yaşına kadar ilişki kurmaması çok önemlidir. Hayal güçlerini geliştirici, ince motor becerilerini destekleyen oyuncaklar ile vakit geçirmeleri gerekir. 3 yaşından önce bebeklerde beyin gelişimi devam ettiği için zarar verecek, hasarlar oluşturacak etkenlerden uzak durmaları gerekmektedir. Dil gelişimlerinin tamamlanması, fiziksel aktivitelerde bulunmaları, hayal güçlerini canlı tutmak için 3 yaşına kadar çocukları ekranlardan uzak tutmalısınız.
Ekran izleme sürelerini siz ayarlayın.
Çocuklara aynı anda telefon, tablet ya da televizyon izleme izni vermeyin. Yaşına bağlı olarak günlük ekran süresi oluşturun. Örneğin, 3 yaşındaki bir çocuğun her yaşı için 10 dakika olacak şekilde 30 dakika ekran izleme izni verin. Belirlediğiniz saat diliminde istediği bir teknolojik cihazdan ister oyun oynasın isterse de çizgi film izlesin. Bu süre zarfında başlangıç ve bitiş sürelerini takip edin ve esneklik payının olmamasına özen gösterin.
Ekrandan uzak durmasını sağlamak için alternatif fikirler sunun.
Çocukları ekranlardan uzak tutmak için katı kurallar, ceza yöntemleri uygulamayın. Bu gibi durumlar çocuk ile ebeveyn arasında çatışmaya neden olabilir. Çocukların yaşına uygun olarak ekrandan uzak tutmak için farklı aktivite önerilerinde bulunabilirsiniz. Birlikte oyun oynamak, parka gitmek, mutfakta vakit geçirmek, bahçede oyun oynamak gibi sevebileceği aktiviteler ile ekrandan uzak olmasını sağlayabilirsiniz.
Çocuklar belirli bir yaşa geldiklerinde çevresindeki kişileri taklit ederler. Onlar için iyi bir rol model olun.
Çocuklar özellikle anne ve babaların yaptıklarını taklit etmeye oldukça meyillidirler. Bunun için gelişim çağında olan çocukların karşısında yaptığınız eylemlere dikkat etmelisiniz. Onlara ekranın zararlarını anlatırken kendiniz de olabildiğince ekrandan uzak kalmalı ve yapmasını istediğiniz faaliyetleri birlikte yapmalısınız. Çocuğunuzun dijital alışkanlığını azaltmak istiyorsanız önce kendi dijital alışkanlığınızı gözden geçirerek gerekli olmadığı durumlarda kullanmamaya özen göstermelisiniz.
Çocuğunuzun izlediği çizgi filmleri ya da oynadığı oyunları takip edin.
Belirli bir yaşa gelene kadar çocukların tükettiği dijital içerikler ebeveyn kontrolünde yapılmalıdır. Onlar çizgi film izlerken sizler de yanında bulunarak beraber izleyebilir ya da cihazlarda hangi içeriklere erişim sağlayabileceklerini yönetebilirsiniz. Şiddet içerikli, rekabetçi, ırkçı içeriklerden çocukların uzak durmasını sağlamak davranış gelişimleri açısından büyük önem taşımaktadır.
Bebek ve çocuklarda ekran bağımlılığını önlemek için dijital kullanımlarını azaltmak ve kontrollü bir şekilde kullanmalarına müsaade etmek gerekir. Özellikle sosyal medya uygulamalarını çocuklar 14-15 yaşına gelmeden kullanmalarına izin verilmemelidir. Sanal dünyanın dışında bir hayat olduğunu, aile ve arkadaşlarla geçirilen zamanın önemini ve ilgilenmeleri gereken konuların öncelikleri hakkında bilgilendirici konuşmalar yapılmalıdır. Ekran bağımlılığının getirebileceği riskleri çocuklara uygun bir dille anlatarak bilinçlendirmek çok ama çok önemlidir.
